Układ jezdny

2014.08.05

Dlaczego prawidłowa geometria jest ważna?

Ustawienie zawieszenia ma wpływ na stabilność jazdy samochodu, a co za tym idzie bezpieczeństwo podróżowania. Odgrywa też istotną rolę w zużyciu opon. W największym uproszczeniu, prawidłowa geometria to właściwe ustawienie kół względem nawierzchni i względem siebie. Regulacja polega na odpowiednim ustawieniu zbieżności, pochylenia kół oraz kąta wyprzedzenia zwrotnicy. Tych dwóch ostatnich parametrów w normalnych samochodach zazwyczaj nie można zmienić, ale można mierzyć. Jeśli wskazania nie są właściwe, zgodne z wytycznymi producenta, może to znaczyć, że należy wymienić podzespoły zawieszenia.

Żeby zrozumieć, na czym polega zbieżność, dobrze jest wyobrazić sobie, że patrzymy na pojazd z góry i widzimy obie osie. Zbieżność to wzajemne ustawienie kół przednich i tylnych. Wbrew pozorom, nie tworzą one jednej linii.

Koła przedniej osi są zwrócone o kilka stopni do wewnątrz, przodami do siebie. W przypadku rozbieżności koła są ustawione odwrotnie.

Znaczenie zbieżności

Jakie to ma znaczenie? Zbieżność powoduje, że samochód utrzymuje pożądany kierunek jazdy na wprost. Auto zachowuje się stabilnie, nie trzeba dokonywać ciągłych korekt. Ponadto w zakrętach występuje podsterowność, teoretycznie bezpieczniejsza i łatwiejsza do opanowania od nadsterowności.

Rozbieżność sprawia, że pojazd zachowuje się nadsterownie w zakrętach. Plusem takiego ustawienia jest szybsza reakcja na zmianę kierunku toru jazdy. Minusem zaś konieczność korygowania toru podczas przemieszczania się po prostej.

Prawidłowa geometria

Niewłaściwie ustawiona geometria sprawia, że opony zużywają się nieregularnie. Zbyt duża zbieżność objawia się ścieraniem bieżnika na zewnątrz. Zbyt duża rozbieżność powoduje strzępienie ogumienia od strony wewnętrznej. Nierównomierne zużycie będzie występować także wtedy, gdy koła pochylone są pod nieodpowiednim kątem. Zła geometria może spowodować, że opony zetrą się nawet pięć razy szybciej w porównaniu do normalnej eksploatacji, kiedy wszystko działa prawidłowo.

Jeśli parametry odbiegają od wartości fabrycznych, przekłada się to nie tylko na ogumienie. Większe opory toczenia powodują wzrost zapotrzebowania na paliwo. Najważniejsze jest chyba jednak to, że auto może prowadzić się nieprzewidywalnie, będzie niestabilne.

Najłatwiej ocenić, że z geometrią jest coś nie tak puszczając na chwilę kierownicę. Samochód o właściwej zbieżności powinien sam utrzymać tor jazdy na wprost. Objawem będzie też to, że musimy kręcić kierownicą, żeby utrzymać auto w kierunku na wprost. Zaniepokoić może też fakt, ze auto łatwiej wchodzi w lewe lub prawe zakręty lub to, że kierownica nie powraca do neutralnej pozycji po wyjściu z łuku.

Kontrola ustawienia

Kiedy jeszcze należy udać się do warsztatu na sprawdzenie geometrii? M.in. wtedy, gdy wjedziemy w głęboką dziurę lub uderzymy kołem w przeszkodę, np. krawężnik. Geometrię należy ustawiać po wymianie elementów zawieszenia bądź układu kierowniczego. Kontrolę geometrii możemy powiązać z okresową wymianą opon.