Opony

2018.09.25

Jak rozmiar opon wpływa na ryzyko ich usterki?

Ponieważ w niemal każdym samochodzie da się używać opon w kilku różnych rozmiarach, przed wyborem opon i felg warto zastanowić się, jakie będą tego konsekwencje.

Rozmiar opon wpływa nie tylko na komfort jazdy i prowadzenie samochodu, lecz także na ich trwałość oraz ryzyko uszkodzenia, którego w wielu wypadkach nie da się naprawić. Co do zasady im niższa ścianka boczna opony, tym bardziej trzeba uważać, by nie uszkodzić kół.

Jeśli chodzi o średnicę zewnętrzną koła, to zbyt wiele nie da się zmienić. Przyjmuje się, że dopuszczalna zmiana średnicy zewnętrznej opon to plus minus dwa procent. To zmiana kosmetyczna. Jednocześnie, mając do dyspozycji ustaloną zewnętrzną średnicę koła, można zastosować felgi o różnej średnicy – np. 16-, 17-, 18-, czy nawet 19 cali w tym samym samochodzie. Wynika z tego, że im większa felga, tym mniej miejsca na oponę. I rzeczywiście, jeśli zamówimy np. nowy samochód klasy średniej z felgami o średnicy 16 cali, to jego opony będą wysokie, „balonowate”. Jeżeli zamówimy felgi 18-tki, opony, w jakie będzie wyposażony samochód, będą miały niższe ścianki boczne.Tak zmieniony rozmiar opon ma duże konsekwencje eksploatacyjne.

Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że opona to jeden z tych elementów w układzie jezdnym auta, który ma duży wpływ na tłumienie wstrząsów. Rozmiar opon jest nie mniej ważny niż wysokość i twardość sprężyn zawieszenia – im ta opona jest wyższa, tym wyższy, wyraźnie odczuwalny komfort jazdy. Im opona niższa, tym „twardszy” w odbiorze jest samochód. Jeśli chodzi o precyzję kierowania czy poczucie jego zwrotności, to im opona niższa, tym lepiej. Niestety, nie zawsze poruszamy się po gładkim asfalcie, nierzadko droga jest zwyczajnie dziurawa. W warunkach miejskich dodatkowo pojawia się potrzeba pokonywania krawężników. I tu rozmiar opon zaczyna mieć decydujące znaczenie.

Im większa felga i niższa opona, tym łatwiej uszkodzić koło. Niestety, zdarzają się takie uszkodzenia nawierzchni drogi, że koło z wyższą oponą może pokonać je w zasadzie bez problemu, ale koło z oponą niskoprofilową już nie. To, co zniesie elastyczna guma (np. odkształcając się), dla aluminiowej felgi oznacza obtarcie lub wyszczerbienie, a nawet pęknięcie. A zatem wiemy już: felga z oponą niskoprofilową jest mniej chroniona przed uszkodzeniem.

To samo dotyczy opony: wysoka opona podczas nieumiejętnego podjeżdżania pod krawężnik często sama się uratuje, jest mniej sztywna, może się odkształcić, uniknąć rozcięcia. W zbliżonych warunkach w sztywnej oponie niskoprofilowej bardzo łatwo rozciąć ściankę boczną albo przynajmniej uszkodzić rant chroniący felgę. Rada: zwłaszcza samochodami wyposażonymi w opony niskoprofilowe, jeśli już musimy podjechać pod krawężnik, podjeżdżajmy pod kątem możliwie zbliżonym do prostego, albo przynajmniej pilnujmy, by koła najeżdżały na przeszkodę pod kątem prostym.

Jeśli mamy koła z oponami o niskim profilu, powinniśmy dużą uwagę zwracać na stan nawierzchni, omijać dziury, na złej nawierzchni zwalniać zgodnie z zasadą: im wolniej jedziesz, tym większa szansa, że przejedziesz. W tym miejscu warto uściślić: co to jest profil opony: jest to procent szerokości opony, czyli jeśli opona ma np. 215 mm szerokości i profil 40, to jej ścianka boczna (40 proc. z 215 mm) ma wysokość 86 mm. Taki profil można umownie określić jako „niski”. Inny przykład: jeśli rozmiar opon to 195/65 R15, to bok opony ma wysokość ok. 127 mm. To – w porównaniu do opony, której bok ma wysokość 86 mm, duża różnica. W praktyce niższa opona może ulec uszkodzeniu na niewielkiej przeszkodzie, która dla opony nieco wyższej nie stanowi problemu. 

Praktyczne jest posiadanie drugiego kompletu kół na zimę, w którym rozmiar opon (i felg) jest skorygowany: zimą sprawdzą się mniejsze felgi i wyższe opony. Także zimą, a zwłaszcza pod jej koniec, gdy pojawia się więcej dziur w asfalcie, koła z niskoprofilowymi oponami to nie jest najlepszy pomysł. Szkoda felg i szkoda opon, które zwykle w wyniku niefortunnego uszkodzenia na mocno dziurawej drodze nie nadają się do naprawy. Szczególnie poza dużymi miastami zdarza się, że gdy popada śnieg, uszkodzeń w nawierzchni po prostu nie widać. Również latem wyższe opony są bardziej odporne na uszkodzenia, ale wiadomo: liczy się także wygląd auta, a duże felgi z niskimi oponami wyglądają korzystniej. Rozmiar opon naprawdę ma znaczenie, przy czym zasada jest taka, że im bardziej efektowne koło, tym bardziej wymaga delikatnej obsługi.