W zależności od poziomu upojenia alkoholowego, wsiadając za kierownicę samochodu, popełniamy albo wykroczenie, albo przestępstwo. W obu przypadkach kara, jaka grozi za jazdę po alkoholu, składa się z kilku elementów.
Dozwolony limit alkoholu w krwi kierowcy to mniej niż 0,2 promila. Stężenie alkoholu we krwi na poziomie 0,2-0,5 promila to stan po użyciu alkoholu. Kierowca, który prowadzi w takim stanie, popełnia wykroczenie.
Zestaw kar, jakie grożą za kierowanie w stanie „po użyciu alkoholu” jest z pewnością dotkliwy, jednak naprawdę poważne konsekwencje wiążą się z kierowaniem w stanie nietrzeźwości: gdy poziom alkoholu we krwi kierowcy wynosi ponad pół promila. Wtedy mówimy o przestępstwie.
Prowadzenie po alkoholu – co za to grozi?
Konsekwencje związane z kierowaniem pojazdem mechanicznym (samochodem, motocyklem, itp.) po alkoholu są różne w zależności od tego, czy mamy do czynienia z wykroczeniem czy z przestępstwem.
W przypadku wykroczenia:
- Karą główną jest areszt lub grzywna nie mniejsza niż 2500 zł. Maksymalna kara pieniężna to 30 tys. zł. Co do zasady karę wymierza sąd, a nie policjant na drodze. Nie może być mowy o ukaraniu kierowcy mandatem – to możliwe jest jedynie w przypadku kierujących pojazdem innym niż mechaniczny – rowerem, hulajnogą elektryczną, itp.
- Dodatkowym, obligatoryjnym środkiem karnym jest zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat
W przypadku przestępstwa:
- Karą główną jest więzienie – do 3 lat
- Dodatkowym środkiem karnym jest zakaz prowadzenia pojazdów – na okres od 3 do 15 lat
- Dodatkowo sąd wymierza nawiązkę (świadczenie pieniężne) na rzecz wskazanego w Kodeksie karnym funduszu w kwocie od 5000 do 60 tys. zł
- W przypadku, gdy stężenie alkoholu w organizmie kierowcy jest równe lub wyższe niż 1,5 promila, sąd orzeka konfiskatę samochodu lub jego równowartości
Jak to jest z konfiskatą pojazdów i czy grozi to każdemu?
Limit 1,5 promila (a zatem znacznie wyższy niż „zwykła nietrzeźwość” to niejedyne ograniczenie w stosowaniu przez sąd konfiskaty. Oto najważniejsze zasady, jakie rządzą konfiskatą:
- Jeśli kierowca ma 1,5 promila lub więcej alkoholu we krwi, sąd orzeka (mówiąc prościej: „musi orzec”) konfiskatę samochodu albo jego równowartości
- Jeśli kierowca ma mniej niż 1,5 promila, ale więcej niż 1 promil alkoholu we krwi, sąd orzeka konfiskatę auta tylko wtedy, gdy kierowca spowodował wypadek
- Jeśli kierowca jest nietrzeźwy, spowodował wypadek, ale ma mniej niż 1 promil alkoholu we krwi, sąd może (ale nie musi) orzec konfiskatę auta
- Konfiskata nie grozi zawodowym kierowcom prowadzącym samochód należący do pracodawcy podczas wykonywania pracy – w ich przypadku, jeśli mieli we krwi 1,5 promila alkoholu lub więcej, sąd orzeka nawiązkę w wysokości od 5000 zł do 100 tys. zł
- Jeśli kierowca prowadził samochód, który do niego nie należy w całości, grozi mu konfiskata równowartości pojazdu
Przepisy o konfiskacie do zmiany. Czy wobec tego są już martwe?
Od pierwszego dnia funkcjonowania przepisów o konfiskacie poddawane są one miażdżącej krytyce z jednej strony za to, iż wysokość kary w praktyce nie jest ściśle powiązana z zagrożeniem, jakie spowodował kierowca, a sąd nie ma na nią wpływu, z drugiej – za problemy, które wiążą się z przeprowadzaniem konfiskaty. Wprowadzając do Kodeksu karnego przepisy o obowiązkowej konfiskacie samochodów, nie zadbano m.in. o finansowanie tej operacji. A są to poważne koszty: do czasu wydania przez sąd prawomocnego wyroku mija od kilku do kilkunastu miesięcy, w tym czasie samochód musi być przechowywany na koszt Skarbu Państwa. W praktyce samochody tymczasowo „aresztowane” przez policje są nierzadko zwracane „osobom godnym zaufania” – np. znajomym zatrzymanych kierowców.
Przepisy mają być zmienione, ale…
Nie znaczy to jednak, że konfiskata jest „martwa” – nic z tych rzeczy. Przepisy do czasu ich cofnięcia bądź modyfikacji obowiązują w takiej formie, w jakiej zostały wydane. Jeśli ktoś kieruje samochodem, mając we krwi 1,5 promila alkoholu albo spowoduje wypadek w stanie nietrzeźwości, grozi mu konfiskata samochodu, którym kierował, albo przepadek równowartości tego samochodu.
