Najczęstszą przyczyną wibracji odczuwanych głównie na kierownicy samochodu podczas hamowania jest usterka hamulców. To jednak niejedyny możliwy powód. Wibracje podczas hamowania mogą się pojawiać także wtedy, gdy układ hamulcowy jest całkowicie sprawny.
Jeśli naciśnięciu pedału hamulca towarzyszą wibracje odczuwalne na kierownicy, domyślnym powodem tego zjawiska jest usterka hamulców. Konkretnie: zwichrowanie tarcz hamulcowych. Jednak nie zawsze tak jest i może się zdarzyć, że po wymianie tarcz hamulcowych oraz klocków objaw będzie występować nadal. Przyczyna wibracji podczas hamowania może bowiem leżeć w kołach i choć co do zasady diagnostyka takich usterek to zadanie dla warsztatu, to niektóre charakterystyczne objawy świadczące, że to nie hamulce, kierowca może zaobserwować we własnym zakresie.
Wibracje pojawiają się i znikają
Podejrzenie, że wibracje powodowane są niekoniecznie przez układ hamulcowy, są zasadne, jeśli wibracje podczas hamowania pojawiają się okazjonalnie albo okazjonalnie zanikają. Jeżeli mamy zwichrowane tarcze hamulcowe, wibracje będą towarzyszyć silnemu hamowaniu zawsze, bez wyjątku. Jeśli przyczyną niepokojącego i uciążliwego objawu są źle zoptymalizowane koła, mogą one „wpadać w dygot”, który jednak w pewnych sytuacjach zanika. Co ważne, źle zoptymalizowane koła obniżają komfort jazdy nie tylko podczas hamowania. Mogą dawać objawy zbliżone do tych, które towarzyszą niewielkim usterkom zawieszenia. Bywa, że drgania pojawiają się i znikają w zależności od tego, czy samochód jest pusty lub w pełni załadowany.
O tym, że hamulce nie są przyczyną usterki możemy się przekonać z dużą pewnością wtedy, gdy po sezonowej wymianie opon (lub całych kół) objaw znika. Błędem jest przypuszczenie, że hamulce „same się naprawiły”, że doszło do samoczynnego wyprostowania tarcz hamulcowych. Nie, nie ma takiej możliwości. Jeśli na jednych oponach (lub komplecie kół) pojawiają się wibracje podczas hamowania, a po wymianie opon ustają, to znaczy, że problem leży w kołach albo w oponach. Czasem problemem jest tylko jedna opona.
Co może być nie tak z kołami?
Może się zdarzyć, że koło skontrolowane na standardowej wyważarce wydaje się w pełni sprawne: dobrze wyważone i proste. To dlatego, że podczas standardowego wyważania kół koło wiruje w powietrzu, a więc w warunkach, które nie do końca oddają ich prace w warunkach drogowych. Podczas jazdy koło jest obciążone masą samochodu, a to w niektórych przypadkach wiele zmienia. W niektórych, ponieważ zdarzają się egzemplarze opon o dalece niedoskonałej, nierównomiernej sztywności promieniowej. Oznacza to, że niektóre miejsca na obwodzie opony są sztywniejsze od innych, co właśnie po przyłożeniu obciążenia zaczyna sprawiać, że opona podczas obracania się wpada w wibracje. Takie wibracje najczęściej stają się odczuwalne przy wysokich prędkościach, ale nie ma w tym reguły.
Przyczyną problemów mogą być też felgi
Wibracje podczas hamowania, których przyczyną są koła, mogą wynikać także z innych przyczyn: skrzywienia felg, uszkodzenia wewnętrznej struktury jednej z opon, niestarannego wyważenia, użycia ciężarków o nadmiernej masie. Konieczność użycia dużej ilości obciążenia podczas wyważania koła powinna wprawdzie skłonić wulkanizatora do szukania innych rozwiązań, niemniej różnie z tym bywa. Dość powiedzieć, że źle zoptymalizowane koło może na ogół kręcić się dobrze przy jednoczesnej tendencji do wpadania w wibracje w pewnych warunkach, gdy np. pojawiają się gwałtowne siły oddziałujące na koła – czyli np. podczas hamowania.
Co robić, gdy podejrzewamy problem z kołami?
Jeśli po sezonowej wymianie kół bądź opon problem „znikł sam”, albo wibracje pojawiają się w pewnych sytuacjach, lecz nie zawsze, problematyczny komplet kół lub opon powinien trafić do warsztatu. Najlepiej, aby był to warsztat dysponujący sprzętem do zaawansowanej optymalizacji kół, czyli np. wyważarką z opcją testu drogowego. Kontroli powinny być poddane felgi (czy są proste), opony (czy nie mają uszkodzeń) oraz cale koła: czy są zmontowane w optymalny sposób. Bardzo często takie „trudne” koła da się wyważyć (zoptymalizować) w takim stopniu, że problem – choć w jakimś stopniu obecny – będzie już zupełnie nieuciążliwy. Przy okazji zyskamy pewność, że auto jest sprawne i bezpieczne.
Uwaga: problem wibracji podczas hamowania nie musi być związany z kołami i nie musi wynikać z usterki hamulców. Taki sam objaw może powodować np. skrzywiona piasta.
