Układ jezdny

2017.03.23

Wibracje kierownicy przy dużej prędkości – jak to naprawić?

Wibracje kierownicy narastające wraz z prędkością to najczęściej efekt złego wyważenia kół. Nie jest to jednak jedyna możliwa przyczyna występowania takiego zjawiska.

Im gorzej wyważone koło, tym niższa prędkość, przy jakiej pojawiają się wibracje kierownicy. Idealne wyważenie kół to nie zawsze jest całkiem prosta sprawa. Jest to łatwe, o ile mamy dobrej jakości, niezniszczone, proste felgi oraz dobre opony. Jeśli jednak felgi są chińskimi podróbkami albo zostały już delikatnie skrzywione (przy niskim profilu opony wystarczy czasem wjazd na krawężnik, chwila jazdy bez powietrza, uderzenie w dziurę w jezdni), wyważenie robi się trudne. To samo dotyczy opon: jedne wyważają się dobrze, inne źle. Jeśli użyliśmy zbyt wielu ciężarków, koło może wydawać się wyważone poprawnie, jednak przy dużej prędkości zaczynają się pojawiać odkształcenia dynamiczne, koło wpada w rezonans i czujemy wówczas wibracje kierownicy. Idealnie wyważone koło jest tak złożone, że najcięższy punkt opony znajduje się po przeciwnej stronie najcięższego punktu obręczy, dzięki czemu nie trzeba używać wielu ciężarków – opona i felga same równoważą się.

Wibracje kierownicy pojawiają się zawsze, gdy z jakiegoś względu koło przestaje być wyważone. Może do tego dojść z powodu odklejenia się ciężarków, przesunięcia się opony względem obręczy (możliwe, gdy jest za mało powietrza w kole i pojawią się gwałtowne siły działające na oponę), a także z powodu uszkodzenia samej opony. Jeśli wewnętrzna struktura opony ulegnie uszkodzeniu, to opona zaczyna stopniowo się „rozłazić”, czasem jest to widoczne jako wybrzuszenie bieżnika czy boku opony, a czasem niewidoczne z zewnątrz. Wyważymy koła, przejedziemy kawałek, opona znów trochę cię „rozchodzi” i znów pojawiają się wibracje kierownicy – aż opona ulegnie rozerwaniu.

Wibracje kierownicy to także wynik zmiany kształtu jakiegokolwiek obracającego się wraz z kołem elementu układu jezdnego. Skrzywiona piasta, odkształcona półoś – te wszystkie elementy mogą być odpowiedzialne za wibracje kierownicy przy wyższych prędkościach. Działa to tak samo jak nierówne rozłożenie ciężaru w pralce: podczas powolnego obrotu bębna pralka stoi na swoim miejscu, ale gdy zaczyna odwirowywać pranie, obracając bębnem z dużą prędkością, zaczyna „chodzić”.

Nie należy jednak zbyt pochopnie (choć teoretycznie jest to możliwe) obarczać winą za wibracje kierownicy hamulców, w tym tarcz hamulcowych. Ich uszkodzenie w pierwszej kolejności powoduje silne wibracje kierownicy podczas hamowania.

Wibracje odczuwalne na kierownicy to nie tylko doraźny dyskomfort kierowcy. Tak naprawdę drgania przenoszą się na cały samochód i powodują kolejne zniszczenia: dochodzi do „roztelepania” elementów wnętrza, na awarię narażone są podzespoły elektroniczne, zwłaszcza akcesoryjne radia i inna elektronika, w której drgania powodują uszkodzenia połączeń lutowanych. W układzie jezdnym dochodzi do przyspieszonego zużycia łożysk kół.

Wnioski? Po pierwsze, nie ma się co dziwić, że po wymianie opon przy większych prędkościach pojawiają się wibracje – nieidealne wyważenie kół często się zdarza, bo o błąd łatwo. Po drugie, nie należy z tym jeździć za długo, nawet gdy nie wybieramy się poza miasto, tylko jak najszybciej to poprawić, względnie znaleźć innego sprawcę tego zjawiska i zneutralizować go.